سلولهای بنیادی راه درمان جدیدی را برای دیابت ارائه می‌دهند
6 نوامبر 2017- یک تحقیق جدید بر روی سلولهای بنیادی نشان می‌دهد که چگونه این سلولها می توانند تولید حیاتی انسولین را در بیماران مبتلا به دیابت افزایش دهند. این کشف کمک می‌کند که به طور موثرتر و با هزینه‌ی کمتر سلولهای تولید کننده‌ی انسولین یعنی سلولهای بتا را از سلولهای بنیادی ساخته و راه را برای درمان موثرتر دیابت باز کرد. این روش همچنین می‌تواند به درمانهای بهتر برای مجموعه‌ای از سایر بیماریها منجر شود.
415 میلیون نفر در سراسر دنیا به دیابت مبتلا هستند و این رقم همچنان رو به افزایش است. آنچه در مورد تمام بیماران مبتلا به دیابت عمومیت دارد، عدم توانایی آنها در تولید مقادیر کافی از انسولین است که قند خون را تنظیم می‌کند. این موضوع می‌تواند به عوارضی منجر شود که در برخی موارد بالقوه کشنده هستند.
محققان دانشگاه کوپنهاگ توانستند با استفاده از سلولهای بنیادی سلولهای تولید کننده‌ی انسولین یا سلولهای بتا را تولید کنند که در آینده می‌توان از آنها برای پیوند به بیماران دیابتی استفاده نمود.
پرفسور Henrik Semb از مرکز زیست شناسی سلولهای بنیادی شرکت نوونوردیسک در دانشکده‌ی بهداشت و علوم پزشکی کوپنهاگ می‌گوید: با شناسایی سیگنال‌هایی که باعث تبدیل سلولهای پیش ساز در موش به سلولهای سازنده ی لوله‌ها و سپس به سلولهای تولید کننده‌ی انسولین، می شوند، ما می‌توانیم اطلاعاتی را بدست آوریم و آن را به سلولهای بنیادی انسان انتقال دهیم تا سلولهای بتای قویتری را تولید کنیم.
سرنوشت نهایی سلولهای پیش ساز به جهت یابی آنها بستگی دارد. پرفسور Semb با همکاری پرفسور Zarah Löf-Öhlin و دکتر Pia Nyeng و همکارانشان در ابتدا به بررسی نحوه‌ی ایجاد سیستم‌های لوله کشی پیچیده‌ای که بدن ما برای انتقال مایعات و گازها در ارگانهای ما ایجاد می‌کند، پرداختند. آنها می‌خواستند سیستمی را که سلولهای پیش ساز را آموزش می‌دهد که به انواع مختلفی از سلولها تبدیل شوند، شناسایی کنند. با کمال تعجب دریافتند که این مکانیزم بسیار ساده است. به گفته‌ی پرفسور Pia Nyeng این فرایندها عمدتاً بوسیله‌ی پلاریتی یا قطبیت سلولهای پیش ساز کنترل می‌شوند.
محققان دریافتند که یک سیگنال مشابه مسیر فاکتور رشد اپی درمال(EGF) هم تشکیل لوله‌ها و هم سلولهای بتا را از طریق تغییرات پلاریتی یا قطبیت کنترل می‌کند، بنابراین تولید سلولهای بتا از سلولهای پیش ساز پانکراسی به جهت گیری آنها در لوله‌ها بستگی دارد. این مکانیسم واقعاً جالب توجه و ساده بود. دکتر Pia Nyeng گفت: با تأثیر بر روی قطبیت سلولهای پیش ساز می‌توانیم تبدیل آنها را به سلولهای بتا کنترل کنیم.
این مطالعه عمدتا بر اساس آزمایشات انجام شده بر روی موشها انجام شده است، اما محققان تصمیم گرفته‌اند که این مکانیزم را در سلولهای انسان جستجو کنند.
پرفسور Zarah Löf-Öhlinکشف کرد که مکانیزم بلوغ سلولی مشابهی در توسعه‌ی سلولهای انسان بکار گرفته می‌شود. دکتر Semb می‌گوید: حال ما می‌توانیم از این اطلاعات برای تولید تعداد بسیار بیشتری سلولهای بتا از سلولهای بنیادی در آزمایشگاه استفاده کنیم، به این امید که از این سلولها برای جایگزینی سلولهای بتای از دست رفته در بیمارانی که از دیابت رنج می‌برند، استفاده نماییم.
محققان انتظار دارند تنظیم قطبیت سلولی کلید توسعه‌ی سایر انواع سلولهای انسانی برای مثال سلولهای عصبی باشد. این دانش می‌تواند به توسعه‌ی درمانهای مبتنی بر سلولهای بنیادی برای سایر بیماریها منجر شود.
این مطالعه با عنوان سیگنالینگ EGFR، سرنوشت سلولی و ارگانوژنز پانکراس را از طریق تنظیم قطبیت apicobasal کنترل می‌کند، در مجله‌ی Nature Cell Biology منتشر شد.
منبع و سایت خبر:
Nature Cell Biology, 2017; 19 (11): 1313 DOI: 10.1038/ncb3628
www.sciencedaily.com/releases/2017/11/171106112248.htm